II Generalny Kongres ZAK 8-13 kwietnia 2010
Mondo Migliore, Rocca di Papa, Rzym.

Od wizji do misji w komunii z maryj?

Misja Ad gentes w dzisiejszych czasach.

Ks. Jean Bertrand ETOUNDI, SAC

Wprowadzenie

Dzi?kuj? za zaproszenie na II Generalny Kongres Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego i za mo?liwo?? zaprezentowania tej refleksji, w której uka??, – w jaki sposób nasza misja, któr? podejmujemy dzisiaj, zawiera si? w misji Ad gentes. Na samym pocz?tku musz? zwróci? wasz? uwag? na niezaprzeczalny fakt, i? Rodzina Palloty?ska, obecna jest w ponad 40 krajach i na 5 kontynentach.  Pokazuje to wielk? ró?norodno?? naszej s?u?by w ca?ym ?wiecie i to wymaga, bardzo jasnego przyjrzenia si? naszym stylom ?ycia i pracy na misjach w ró?nych cz??ciach ?wiata. To motywuje do postawienia pytania, czy misja Ad gentes rodziny palloty?skiej w tych krajach zale?y i jest zaliczana do dzia?alno?ci pod auspicjami Kongregacji Ewangelizacji Narodów[1] czy zale?y od Generalnego Sekretariatu ds. misji Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego? Drugie pytanie brzmi:, Jakie s? obecne wyzwania, okre?laj?ce kszta?t naszej misji Ad gentes? Przede wszystkim przyjrzyjmy si? znaczeniu wyra?enia – misja Ad gentes, - poprzez prezentacj? jej pochodzenia i specyfiki oraz przez dookre?lenie, co konkretnie to wyra?enie znaczy. Nast?pnie pójdziemy dalej w rozwa?aniach i przyjrzymy si? naszym palloty?skim misjom w ca?ym ?wiecie i sko?czymy na obecnych wyzwaniach, które zwracaj? nas w kierunku naszej misji Ad gentes.

1. Znaczenie wyra?enia „ Misja Ad gentes”

q     Pocz?tki misji Ad gentes:

Misja Ad gentes rozpocz??a si?, gdy nasz Pan, Jezus Chrystus rozes?a? aposto?ów na wszystkie kra?ce ?wiata. Tekst Ewangelii, który zawiera pos?anie misyjne wskazuje, ?e zmartwychwsta?y Chrystus, wys?a? swoich aposto?ów, aby przymna?ali uczniów, którzy mogliby g?osi? Dobr? Nowin? wszelkiemu stworzeniu. (Mt 28, 16-20; Mc 16, 15-16).

Encyklika Jana Paw?a II, Redemptoris Missio[2] opieraj?c si? na trwa?ej zasadno?ci misyjnego mandatu przypomina nam, ?e w osobach aposto?ów Ko?cio?a jeste?my pos?ani; Jest to jedna jedyna misja, maj?ca to samo ?ród?o i cel, ale w jej obr?bie istniej? ró?ne zadania i dzia?ania.(RM 31). Papie? Jan Pawe? II odsy?a tu do soborowego dekretu, o misyjnej dzia?alno?ci Ko?cio?a Ad gentes i tak?e po raz pierwszy u?ywa w RM terminu “Misja ad gentes”, referuj?c podstawowe zadanie Ko?cio?a, które jest zasadnicze i nie ma ko?ca. Ko?ció? ma za zadanie zanie?? Ewangeli? milionom m??czyzn i kobiet, którzy nie znaj? jeszcze Chrystusa.

q    Trzy rzeczywisto?ci misyjnej dzia?alno?ci Ko?cio?a (RM 33)

Wed?ug 33 punktu RM, mo?emy rozpozna? trzy aspekty misyjnej dzia?alno?ci Ko?cio?a. Jest konieczne podkre?lenie, ?e te trzy aspekty nie stoj? w opozycji jeden do drugiego, ale raczej tworz? jedno i to samo zadanie, które Chrystus powierzy? swojemu Ko?cio?owi.

v    Misja ad gentes (omówiona b?dzie poni?ej).

v    Duszpasterska dzia?alno?? Ko?cio?a: zwyczajna dzia?alno?? duszpasterska Ko?cio?a, jako troska o misyjno?? duszpasterzy i ich duszpasterstwo. Chrze?cija?skie wspólnoty, które maj? w?a?ciwe i solidne struktury ko?cielne, maj?ce ?arliw? wiar?, s? ?wiadkami Ewangelii i s? wierni misji powszechnej.

v    Nowa Ewangelizacja czy Re-ewangelizacja: misyjna dzia?alno?? ma za cel, odzyskanie i ewangelizowanie tych, którzy stracili wiar?, b?d? stali si? oboj?tni w swojej relacji do Ko?cio?a. To mog? by? kraje ze star? tradycj? chrze?cija?sk?, b?d? m?ode Ko?cio?y, których ochrzczeni cz?onkowie zgubili sens wiary i ju? nie uto?samiaj? si?, jako cz?onkowie Ko?cio?a i ?yj? z dala od Wspólnoty i Ewangelii.

q    Misja Ko?cio?a wed?ug RM 34

Uwa?ne czytanie tego punktu Redemptoris Missio pozwala nam rozpozna? w misji Ad gentes, do kogo misja jest adresowana, jej charakterystyczn?, specyficzn? natur?, jej zaanga?owanie i uzasadnienie.

v    Adresaci: ludzie i grupy, które jeszcze nie uwierzyli w Chrystusa; ci, którzy s? daleko od Chrystusa,: tak?e ci, którzy jeszcze nie ugruntowali si? w swojej wierze oraz miejsca, gdzie Ewangelia w znacznej mierze odbiega od kultury ?ycia.

v    Charakterystyka: g?oszenie Chrystusa i Jego Ewangelii, budowanie Ko?cio?a lokalnego, promowanie warto?ci Królestwa Bo?ego.

v    Jej specyficzna natura: misja Ad gentes nie jest ukierunkowana na chrze?cijan.

v    Zaanga?owanie: misja Ad gentes nie powinna by? zapomniana, zaniedbana i powinna by? doceniana w sercu ca?ej misji Ko?cio?a. Zatem powinno to by? bod?cem w kierunku g?oszenia Chrystusa i zak?adania nowych Ko?cio?ów tam, gdzie ich nigdy nie by?o, b?d? tam, gdzie Wspólnoty chrze?cijan przesta?y istnie?. Jest to fundamentalne zadanie Ko?cio?a, który jest pos?any do ludzi, mieszkaj?cych we wszystkich cz??ciach globu.

v    Uzasadnienie: misja Ad gentes umo?liwia Ko?cio?owi misyjne zaanga?owanie w jego zasadniczym znaczeniu i jednocze?nie staje si? przyk?adem jego realizacji.

2. Palloty?ska misja Ad gentes w ?wiecie

q    Trudno?? w specyficznej palloty?skiej misji Ad gentes

Jest niezb?dne, aby stwierdzi? na samym pocz?tku, ?e misja Ad gentes nie jest synonimem krajów “Trzeciego ?wiata”, ani okre?leniem dla zreferowania krajów ekonomicznie zale?nych. Misja Ad gentes nie sprowadza si? do Afryki, Azji, Oceanii, czy pewnych cz??ci Ameryki ?aci?skiej.

Jak do tej pory podkre?li?em, za 34 paragrafem RM, misja Ad gentes wskazuje miejsca, w których proces ewangelizacyjny zmierza do g?oszenia Chrystusa i Jego Ewangelii oraz budowania Ko?cio?a.

To prowadzi nas do stwierdzenia, ?e palloty?ska misja Ad gentes jest misj?, w której cz?onkowie Rodziny Palloty?skiej przynosz? wyzwalaj?ce i zbawcze przes?anie Chrystusa, w miejsca, gdzie jest On niedostatecznie znany, czerpi?c inspiracje z charyzmatu Za?o?yciela ?w. Wincentego Pallottiego i ze Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego, a tak?e ze znaków czasu, które ukazuj? si? w tych miejscach misyjnych.

q    Krótka prezentacja naszej misji Ad gentes[3] w ?wiecie

Ta prezentacja jest oparta na kursie dotycz?cym palloty?skiej, misyjnej formacji, który odbywa? si? od 12 do 22 marca 2009 roku w Grottaferrata w Rzymskiej Prowincji. B?d? prezentowa? misje na 5 kontynentach, w których nasz charyzmat jest u pocz?tków i w których wzrasta.

v    Afryka: Na tym kontynencie, b?dziemy prezentowa? 10 krajów Kamerun, Po?udniow? Afryk?, Tanzani?, Rwand?, Demokratyczn? Republik? Kongo, Keni?, Wybrze?e Ko?ci S?oniowej, Mozambik, Zambi? i Nigeri?.

W ró?nych krajach afryka?skich cz?onkowie Rodziny Palloty?skiej s? zaanga?owani w pracy duszpasterskiej, której centrum stanowi aspekt zdrowotny i aspekt pomocy charytatywnej. Realizowany jest tak?e program „adopcji na odleg?o??”, który pilotowany jest przez Siostry Misjonarki Apostolstwa Katolickiego w Rwandzie, Republice Demokratycznej Konga i Kamerunie. Gdziekolwiek Rodzina Palloty?ska jest obecna w Afryce, teren ten obj?ty jest edukacj? i formacj? m?odych ludzi. Anga?uje si? tak?e na tych terenach, gdzie nie jest obecna w sposób sta?y, czyli w Malawi, Ugandzie czy Burkina Faso. Cz?onkowie Rodziny Palloty?skiej daj? ?wiadectwo swojego misjonarskiego ducha przez swoj? obecno?? na terenach afryka?skich i przez swoje zaanga?owanie w duchow? formacj?, tak?e w formacj? ludzi ?wieckich w ró?nych centrach formacyjnych. Wspó?praca pomi?dzy wspólnotami ?ycia konsekrowanego a ?wieckimi cz?onkami Rodziny palloty?skiej jest naprawd? godna podkre?lenia.

v    Oceania: Na tym kontynencie b?dziemy prezentowa? tylko Australi? i Papu? Now? Gwine?.

Warto podkre?li?, ?e istotnym wk?adem Rodziny Palloty?skiej w edukacj? na tym terenie, jest edukacja w?ród Aborygenów.  W?a?ciwy sens misji Ad gentes odnajdujemy w zaanga?owaniu w pracy pomi?dzy Aborygenami w Australii i pomi?dzy Indianami w Papui Nowej Gwinei. W szczególny sposób wpisuje si? tu dobra wspó?praca ze ?wieckimi cz?onkami ZAK, którzy s? formowani i zaanga?owani w misj? ZAK, jak np. Wspólnota Mariana, do której nale?? ?wieckie kobiety konsekrowane z Australii. Zaanga?owanie w formacj? ?wieckich liderów, którzy z kolei animuj? lokalne wspólnoty w Papui Nowej Gwinei jest tak?e bardzo pozytywn? prac?.

v    Azja: Na tym rozleg?ym kontynencie zaprezentujemy Indie, Kore? Po?udniow? i Taiwan.

Nasza misja, w pó?nocno-wschodniej cz??ci Indii, w stanie Arunachal Pradesh , w Daporijo jest realnym do?wiadczeniem misji Ad gentes. Cz?onkowie naszej Rodziny anga?uj? si? w edukacj? w szkole i kolegiach, które s? tak?e ?ród?em powo?a? w Indiach. W Indiach tak?e posiadamy centrum formacji duchowej i inne centra, które s? otwarte na ludzi wywodz?cych si? z innych religii. Ponadto miejsce to charakteryzuje si? dobr? wspó?prac? pomi?dzy wspólnotami w ZAK i ?wieckimi cz?onkami. Warta zauwa?enia jest tak?e pos?uga modlitwy i rozpowszechnianie Przymiotu Bo?ego Mi?osierdzia w Korei Po?udniowej.

v    Ameryka ?aci?ska: Jeste?my obecni w ró?nych krajach Ameryki ?aci?skiej. B?d? prezentowa? kraje, w których cz?onkowie Rodziny Palloty?skiej s? prawdziwie zaanga?owani w misj? Ad gentes. S? to nast?puj?ce kraje: Brazylia Boliwia, Kolumbia Wenezuela, Barbados Meksyk i Belize.

Wobec skrajnego ubóstwa i spo?ecznej niesprawiedliwo?ci w Ameryce ?aci?skiej cz?onkowie Rodziny Palloty?skiej daj? misyjne ?wiadectwo po?ród biedy, staraj?c si? pomóc poprzez konkretne programy pomocy humanitarnej. Warto nadmieni?, ?e apostolstwem jest tak?e dzia?alno?? pro-zdrowotna i charytatywna, która obejmuje znaczny obszar Ameryki ?aci?skiej, walcz?c w ten sposób z chorob? i cierpieniem. W tym obszarze podejmowana jest tak?e „adopcja na odleg?o??”. Obszar ten charakteryzuje si? bardzo dobr? wspó?prac? pomi?dzy Pallotynami, Siostrami Pallotynkami i Siostrami z Instytutu Mariana, która jest ?wiadectwem ?ycia charyzmatem ZAK. Godna zaznaczenia mo?e tu by? misyjna praca, naszych misjonarzy na terenie Maranhao , w pó?nocno - wschodniej Brazylii, w  Rondonia w pó?nocnej Brazylii i w  Amazonii.

v    Europa: W Europie, kraje, o których b?d? mówi?, a które s? obj?te misj? Ad gentes i w których jest obecna Rodzina Palloty?ska to: Ukraina, Bia?oru?, S?owacja i Chorwacja.

Znacz?c? jest wspó?praca pomi?dzy ksi??mi, bra?mi Pallotynami, siostrami Pallotynkami w szkole apostolstwa ?wieckich na Ukrainie. Prowadzone s? ró?nego rodzaju grupy, które g?ównie oferuj? formacj? laikatu. Pallotyni i Pallotynki zaanga?owani s? w pomoc ludziom w odkryciu na nowo ich wiary i wytrwania w niej, w szczególnie w tych obszarach, który stanowi by?y komunistyczny blok wschodni.

3. Nowe wyzwania dla naszej misji Ad gentes

My?l?, ?e jawi? si? dwa typy wyzwa?, które motywuj? nas w d??eniu do rozwoju naszej drogi ?ycia misj? Ad gentes w ró?nych cz??ciach ?wiata; s? to wyzwania spokrewnione z naszym palloty?skim charyzmatem i te, które wyrastaj? z obecnej sytuacji na ?wiecie i w Ko?ciele.

q    Wyzwania spokrewnione z charyzmatem ZAK

Jeste?my wezwani do kontynuacji ?wiadectwa pi?kna charyzmatu palloty?skiego w duchu wspó?odpowiedzialno?ci, w jedno?ci i wspólnej pracy, jako uczniowie zebrani w Wieczerniku razem z Maryj? Królow? Aposto?ów. W szczególny sposób jeste?my zobowi?zani do zwrócenia szczególnej uwagi na formacj? formatorów w duchu Zjednoczenia. To oznacza, ?e ksi??a Pallotyni, bracia, siostry Pallotynki oraz ?wieckie osoby, którzy staj? si? formatorami nowych cz?onków Zjednoczenia wymagaj? dobrej formacji.

Musimy stara? si? tworzy? odpowiednie struktury, które umo?liwi?yby formacj? w duchu ZAK, w tych miejscach, gdzie one jeszcze nie istniej?. Musimy zobowi?za? siebie do poznawania naszego ?wi?tego Za?o?yciela, Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego, wspólnot ZAK i naszego Palloty?skiego charyzmatu, w naszej misji Ad gentes, poprzez nasze czasopisma, publikacje, przez ?rodki masowego przekazu tj. radio, Internet, a tak?e przez duchow? i duszpastersk? dzia?alno??. Na koniec proponuj?, by mi?dzynarodowe wspólnoty by?y formowane do dawania ?wiadectwa bogactwa i uniwersalno?ci naszego palloty?skiego charyzmatu.

q    Bie??ce misyjne wyzwania w Ko?ciele i ?wiecie

Ko?ció? i ?wiat stawia przed nami dzi? wiele wyzwa?. Wobec tego musimy wi?cej wspó?pracowa? z ko?cio?em lokalnym, który w ten sposób staje si? miejscem, w którym b?dzie mo?liwe dawanie misyjnego ?wiadectwa w duchu ZAK. Jako chrze?cijanie i cz?onkowie Rodziny Palloty?skiej, jeste?my zaproszeni do poznawania wci?? lepiej innych tradycji chrze?cija?skich i do pracy ekumenicznej, tak jak to czyni? ?w. Wincenty Pallotti w Swoich czasach. Centra ekumeniczne mog? by? tworzone w Europie, Afryce, Azji, Ameryce i w Australii. Musimy tak?e by? wra?liwymi na obecno?? innych religii w misji Ad gentes. To prowadzi nas do g??bszego ich rozumienia, tak, ?e mo?liwa b?dzie zdolno?? pracy na tych terenach w ?ywym dialogu mi?dzy-religijnym. Na przyk?ad, niektóre centra mog? by? tworzone dla szczególnego kierunku studiów czy dla podejmowania dialogu z innymi religiami, przede wszystkim w Afryce i w Indiach.

Interesuj? nas tak?e wyzwania spo?eczne. Musimy kontynuowa? prac? ukierunkowan? na promowanie osoby ludzkiej i podejmowanie tej promocji tam, gdzie jest ona nieobecna, ?eby ukazywa? nasz? katolick? wiar? i nasze ?ycie zgodne z charyzmatem. Potrzebujemy tak?e zobowi?za? si? do pracy na rzecz pojednania, sprawiedliwo?ci i pokoju na naszych terenach misyjnych, szczególnie tam, gdzie konflikty zbrojne wci?? jeszcze trwaj? tj. np. w wielu krajach afryka?skich. Innym zadaniem, dla nas bardzo wa?nym, jest próba inkulturacji Ewangelii w lokalnej tradycji. ?eby tego dokona?, niezb?dna jest g??boka ?wiadomo?? lokalnej kultury i szacunek dla innych religii oraz tradycji ludzi, w?ród i z którymi pracujemy. W ko?cu olbrzymim misyjnym wyzwaniem dla nas jest dawanie ?wiadectwa naszego ?ycia, naszej autentyczno?ci oraz spójno?ci, komunikatywno?ci, gdziekolwiek pracujemy.

Podsumowanie

Misja Ad gentes jest ogromnym wyzwaniem dla nas. Naszym zadaniem, jako chrze?cijan jest zanie?? Chrystusa tym, którzy Go jeszcze nie znaj?, jak Sobór podkre?li?: Ko?ció? pielgrzymuj?cy jest misyjny ze swej natury[4]. Nasz palloty?ski charyzmat jest tak bogaty, i? w ka?dej chwili mo?emy w nim znale?? w?a?ciw? odpowied? na potrzeby ludzi dzisiejszych czasów. Nie wolno nam zapomnie? o misyjno?ci naszego charyzmatu, który daje nam si?? i nadziej? w rozlicznych wyzwaniach, które Ko?ció? i ?wiat stawia przed nasze oczy. Pro?my Maryj? Królow? Aposto?ów, nasz? Matk? o moc Ducha ?wi?tego, aby?my potrafili rozpoznawa? znaki czasu, które s? jednakowo widzialne wsz?dzie, jednakowo w krajach, gdzie jest obecna tradycja chrze?cija?ska, jak i w krajach, które zosta?y zewangelizowane niedawno.

[1] W postawieniu tego pytania mam na my?li ksi??k? napisan? w 1943 przez Henri Godin i Yves Daniel podczas II wojny ?wiatowej, w której autorzy pytaj? siebie czy Francja w obliczu dechrystianizacji, faktycznie staje si? terytorium misyjnym. Cf. Godin H. – Daniel Y., La France pays de mission?, Les Éditions du Cerf, Paris 1943.

[2] Jan Pawe? II, Redemptoris Missio, Encyklika o sta?ej aktualno?ci pos?ania misyjnego, 7 grudzie? 1990, AAS 83 (1991), 249-340.

[3] Kraje, które b?d? prezentowa?, jako obj?te misj? Ad gentes, faktycznie otrzyma?y Dobr? Nowin?, wiele lat, a nawet wieków temu. W wyborze, kierowa?em si? zwi?zkiem tych krajów z Kongregacj? Ewangelizacji Narodów czy z Generalnym Sekretariatem ds. misji Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego.

[4] Ad Gentes 2, Dekret o misyjnej dzia?alno?ci Ko?cio?a, 7 grudzie?1965.